Ουάσιγκτον. Στο σταθμό του μετρό. Ένα ψυχρό πρωί Παρασκευής του Γενάρη του 2007, το ρολόι έδειχνε 7.51.
Έπαιξε έξι κομμάτια του Μπαχ για 43 λεπτά. Στο διάστημα αυτό 1.097 άτομα πέρασαν από το σταθμό, οι περισσότεροι καθ' οδόν για τη δουλειά τους.
Έπειτα από τρία λεπτά ένας μεσήλικας πρόσεξε ότι κάποιος έπαιζε μουσική. Επιβράδυνε το βήμα του, σταμάτησε για ελάχιστα δευτερόλεπτα αλλά μετά από πολύ λίγο αποχώρησε με βιασύνη για τον προορισμό του.
4 λεπτά αργότερα ο βιολιστής εισέπραξε το πρώτο του δολάριο: μία γυναίκα έριξε τα χρήματα στο κουτί του και χωρίς να σταματήσει συνέχισε το δρόμο της.
6 λεπτά: ένας νεαρός έγειρε στον τοίχο για να τον ακούσει, μετά κοίταξε το ρολόι του και συνέχισε να περπατά.
10 λεπτά: ένα αγοράκι 3 ετών σταμάτησε, αλλά η μητέρα του το έσυρε βιαστικά να συνεχίσει, καθώς το παιδί σταμάτησε για να δει τον βιολιστή. Τελικά, η μητέρα έσπρωξε δυνατά το παιδί και αυτό ξανάρχισε να περπατά γυρνώντας ολοένα το κεφάλι προς τα πίσω. Την ίδια αντίδραση είχαν και πολλά άλλα παιδιά. Όλοι, χωρίς εξαίρεση, οι γονείς τα πίεζαν να προχωρήσουν.
43 λεπτά: ο μουσικός συνέχισε να παίζει. Μόνον επτά άνθρωποι είχαν για λίγο σταματήσει. Είκοσι επτά άτομα άφησαν χρήματα χωρίς να διακόψουν το ρυθμό τους, άρα 1.070 δεν σταμάτησαν καν να τον δουν. Συγκέντρωσε συνολικά 32 δολάρια. Τελείωσε και σιγή απλώθηκε παντού. Κανείς, σχεδόν, δεν το πρόσεξε. Κανείς δεν χειροκρότησε ούτε υπήρξε έστω κάποιο ίχνος αναγνώρισης.
Κανείς δεν το ήξερε, αλλά ο βιολιστής ήταν ο Τζόσουα Μπελλ, ένας από τους καλύτερους μουσικούς του κόσμου. Έπαιξε ένα από τα πιο δύσκολα κομμάτια που έχουν ποτέ γραφτεί, με ένα βιολί Στραντιβάριους αξίας 3,5 εκατομμυρίων δολαρίων, κατασκευασμένο από τον ίδιο τον Αντόνιο Στραντιβάρι το 1713. Δύο ημέρες νωρίτερα, ο Τζόσουα Μπελλ είχε γεμίσει ασφυκτικά ένα θέατρο στη Βοστώνη, σε συναυλία που η μέση τιμή του εισιτηρίου άγγιξε τα εκατό δολάρια, ενώ ο ίδιος αμείβεται με χίλια ευρώ ανά λεπτό!
Πρόκειται για πραγματικό γεγονός. Ο Τζόσουα Μπελλ έπαιξε ινκόγκνιτο στο σταθμό του μετρό στο πλαίσιο ενός κοινωνιολογικού πειράματος που οργάνωσε η «Ουάσιγκτον Ποστ» για την αντίληψη, το γούστο και τις προτεραιότητες των ανθρώπων. Το ερώτημα που προέκυψε: σε ένα ουδέτερο περιβάλλον και σε ακατάλληλη ώρα, μπορούμε να αντιληφθούμε την ομορφιά; Σταματούμε για να την απολαύσουμε; Αναγνωρίζουμε το ταλέντο όταν εκδηλώνεται σε ασυνήθιστο περιβάλλον;
Ένα συμπέρασμα που πιθανώς μπορεί να εξαχθεί από το συγκεκριμένο πείραμα είναι: αν δεν έχουμε ένα λεπτό για να σταματήσουμε και ν’ ακούσουμε έναν από τους καλύτερους μουσικούς του κόσμου να παίζει ένα από τα ωραιότερα κομμάτια που γράφτηκαν ποτέ, με ένα από τα ομορφότερα μουσικά όργανα, πόσα άλλα πράγματα χάνουμε άραγε;
Το πείραμα καταγράφηκε από κρυφή κάμερα (δείτε το βίντεο).
(Το κείμενο στάλθηκε με μέιλ από τη Γιώτα)