Πέμπτη 23 Αυγούστου 2012

23/8: Πανευρωπαϊκή Ημέρα Μνήμης των θυμάτων του σταλινισμού και του ναζισμού

Η σημερινή ημέρα έχει οριστεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ως Ημέρα Μνήμης για τα θύματα του σταλινισμού και του ναζισμού.
Η Ευρώπη θυμάται τα εκατομμύρια ανθρώπων που έχασαν τη ζωή τους από τα τυρρανικά και ολοκληρωτικά καθεστώτα καθώς και εκείνους που δοκιμάστηκαν, απελάθηκαν, βασανίστηκαν κλπ. αλλά ήταν πιο τυχεροί και επέζησαν
Η 23η Αυγούστου δεν επελέγη τυχαία. Σαν σήμερα το 1939, η ναζιστική Γερμανία και η σταλινική ΕΣΣΔ υπέγραψαν το σύμφωνο μη επίθεσης, το οποίο -όπως αποκαλύφθηκε μετά το τέλος του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου- περιελάμβανε και μυστικό πρωτόκολλο διαχωρισμού των κρατών της ανατολικής Ευρώπης, που θα περνούσαν στην κατοχή των δύο δυνάμεων. Το σύμφωνο υπογράφηκε από τους υπουργούς εξωτερικών Μολότοφ και Ρίμπεντροπ και έχει πάρει το όνομά τους.
Μόλις οκτώ ημέρες αργότερα, οι ναζί επιτέθηκαν στην Πολωνία, κίνηση που σηματοδότησε την έναρξη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Άλλωστε, η συμφωνία με τους Σοβιετικούς επέτρεπε στον Αδόλφο Χίτλερ να έχει καλυμμένα τα νώτα του προς την ανατολή ώστε να συγκεντρωθεί στις επιχειρήσεις προς τη δύση. Σημειώνεται πως δύο εβδομάδες μετά τη γερμανική εισβολή (στις 17 Σεπτεμβρίου), η Πολωνία δέχθηκε την επίθεση και των Σοβιετικών, που κατέλαβαν το ανατολικό μέρος της χώρας.
Το σύμφωνο μη επίθεσης έπαψε να ισχύει τα ξημερώματα της 22ας Ιουνίου 1941 όταν η Γερμανία επιτέθηκε στη Σοβιετική Ένωση, κάτι που ο Ιωσήφ Στάλιν δεν περίμενε ότι θα συμβεί και μάλιστα είχε αγνοήσει όλες τις σχετικές προειδοποιήσεις.
Στην πάνω φωτογραφία: κοινή παρέλαση ναζί και Σοβιετικών στις 23 Σεπτεμβρίου 1939 στην κατεχόμενη Πολωνία.
Στην κάτω: Γερμανός και Σοβιετικός αξιωματικός ανταλλάσουν χειραψία μετά την επιτυχία της εισβολής στην Πολωνία.

8 σχόλια:

Θερινός αγροφύλαξ είπε...

Μία αστεία επέτειος, καθόλου αθώων προθέσεων, που... θυμήθηκε να την αποφασίσει πριν από δυο - τρία χρόνια το Ευρωκοινοβούλιο. Και μάλιστα όταν πρωτοξεκίνησε η όλη ιστορία, "μπροστάρης" ήταν εκείνος ο απίθανος ο άντρας της Ντενίση. Το σύμφωνο Μολότοφ - Ρίμπεντροπ τού έφταιγε; Το σύμφωνο του Μονάχου, των Αγγλογάλλων με τον Χίτλερ, έναν χρόνο νωρίτερα, που ακρωτηρίαζε την πατρίδα του; Στα... απαυτά του!

Πιγκουίνος είπε...

Αυτός ο άνδρας της Ντενίση πρέπει να ήταν πολύ μάγκας για να καταφέρει να πείσει τόσους πολλούς.
Τα όσα υπέγραψαν οι Άγγλοι με τους ναζί προφανώς αποδείχθηκαν λάθος στην πορεία των πραγμάτων αλλά έγιναν στην προσπάθειά τους να αποτρέψουν τον πόλεμο.
Αντίθετα, το σύμφωνο ΕΣΣΔ - Γερμανίας προέβλεπε ακόμη και σε ποιες χώρες θα είχαν επιρροή οι μεν και οι δε μετά την κατάκτησή τους. Και το χειρότερο είναι ότι έδωσε την ευκαιρία και τον χρόνο στον Χίτλερ να προχωρήσει τα σχέδιά του γνωρίζοντας πως δεν έχει να φοβάται τίποτα από την ΕΣΣΔ. Δεν είναι τυχαίο ότι μία εβδομάδα μετά μπήκε στην Πολωνία.
Οπότε άλλο το ένα και άλλο το άλλο.
Επίσης, δεν θα δεις ποτέ Άγγλους, Γάλλους κλπ. να κάνουν παρελάσεις με τους χιτλερικούς.
Και καλό θα είναι να μη μιλήσουμε για τα εγκλήματα του κομμουνισμού όπου επιβλήθηκε (με τη βία, φυσικά)
Α, και επειδή έχω μία πολύ πολύ πολύ μικρή εμπειρία ταξιδεύοντας σε χώρες στις οποίες ο κομμουνισμός... άνθισε (π.χ. Πολωνία, Τσεχία), το μόνο που ξέρω είναι πως δεν θεωρούν και πολύ αστείες τέτοιες επετείους. Γιατί αυτοί τα έζησαν στο πετσί τους.

Θερινός αγροφύλαξ είπε...

1) "Μπροστινός" ήταν ο Χάβελ (λάθος διατύπωση το "μπροστάρης"), σιγά μην έπεισε τους πεισμένους
2) Για το σύμφωνο του Μονάχου δεν είναι καθόλου έτσι. Και ο Τσάμπερλεν και ο Γάλλος πρωθυπουργός γελούσαν με τους λαούς τους που τους περίμεναν στις πατρίδες τους για να τους αποθεώσουν! Διότι ήξεραν ότι δεν είχαν πετύχει καμία ειρήνη. Δεν ήταν αυτή η προτεραιότητά τους. Γι' αυτό απέκλεισαν τον Στάλιν από τη συνδιάσκεψη... Εάν δεν είχαν δώσει μέρος της Τσεχοσλοβακίας κι έμπαιναν οι Ναζί, θα έδιναν ευκαιρία στον Στάλιν να κατέβει και να αναμιχθεί... Κι έδωσαν έτοιμη στρατιωτική οχύρωση και βαριά βιομηχανία στους Ναζί, διότι η Σουδητία δεν ήταν ό,τι κι ό,τι... Σε τελική ανάλυση, σε επίπεδο εξωτερικής πολιτικής, ο Στάλιν δεν έκανε τίποτε λιγότερο ή περισσότερο απ' ό,τι οι Σύμμαχοι. Και αφού ήταν τόσο κακός, γιατί οι καλοί κάθισαν μαζί του στη Γιάλτα και το Πότσδαμ μόλις τελείωσε ο Πόλεμος και μοίρασαν την Ευρώπη; Αλλά δεν μπορείς να τον εξισώνεις με τον Χίτλερ, όταν τον πολέμησε καθοριστικά. Καλώς ή κακώς οι "κόκκινοι" (είτε σ' επίπεδο τακτικού στρατού είτε αντάρτικου (Κοκ. Στρατ., Παρτιζάνοι, ΕΛΑΣ)προέβαλλαν τη μεγαλύτερη αντίσταση. Και τι νόημα είχε ξαφνικά πριν 2-3 χρόνια να θυμηθούν να κάνουν "Ευρωπαϊκή Ημέρα..." όταν η Παγκόσμια Ιστορία και συνείδηση έχει καταδικάσει τον Ναζισμό από δεκαετίες; Προφανώς, για να επισείσουν την απειλή του κομμουνιστικού κινδύνου, βγάζοντας από το συρτάρι (πάνω από μισόν αιώνα από τον θάνατό του)τον γνωστότερο εν Ευρώπη εκφραστή του. Φυσικά, σ' επίπεδο εσωτερικής πολιτικής ο Στάλιν "έφαγε" κόσμο, τύραννος. Αλλά γιατί μόνο αυτόν; Και ο Φράνκο αρχιχασάπης ήταν, όμως δεν είδα να τον προσθέτουν στο κάδρο τον Φρανκισμό, ούτε τον Κεμαλισμό ούτε την αποικιοκρατία που ο Στάλιν είχε πεθάνει κι αυτή ακόμη έσφαζε (όπως στην Αλγερία). Εθνοκαθάρσεις να δουν το μάτι σου... Ο Ρωμαιοκαθολικισμός επίσης, έχει φάει κόσμο...

Πιγκουίνος είπε...

Η δική μου εκτίμηση είναι πολύ διαφορετική και θεωρώ ότι τα συμπεράσματά σου είναι λανθασμένα. Οι Αγγλογάλλοι φοβούνταν τον Χίτλερ και ήλπιζαν ότι δίνοντάς του όσα ζητούσε, θα γλίτωναν τον πόλεμο.
Δεν πιστεύω ότι ο Τσάμπερλεν, που κουνούσε το χαρτί της συμφωνίας όταν έφτασε στο Λονδίνο, ήξερε πως είχε αποτύχει και πως με τον τρόπο αυτό θα γινόταν ρεζίλι στους αιώνες των αιώνων.
Επίσης, είναι άτοπο να υποστηρίζεται ότι ο Στάλιν έκανε ό,τι και οι Αγγλογάλλοι. Αυτοί δεν υπέγραψαν συμφωνίες διαχωρισμού της Ευρώπης με τους ναζί, δεν εισέβαλαν σε χώρες, δεν εκτέλεσαν κόσμο (π.χ. Κατίν).
Προφανώς, ο Στάλιν στο Β' Παγκόσμιο Πόλεμο δεν εξισώνεται με τον Χίτλερ αλλά να τα λέμε και όλα.
Πράγματι, πάντως, από τη στιγμή που ο δεύτερος έσπασε τη συμφωνία τους (έχει και αυτό τη σημασία του, ο Στάλιν δεν περίμενε ότι θα δεχόταν επίθεση από τον Χίτλερ), ήταν αντίπαλός του, τον πολέμησε. Οι Σοβιετικοί πλήρωσαν βαριά τον πόλεμο και συνετέλεσαν στην τελική νίκη των συμμάχων. Και για τον λόγο αυτό, ως μία από τις μεγάλες δυνάμεις των νικητών, η ΕΣΣΔ πήρε μέρος στη Γιάλτα.
Τέλος, ο κομμουνισμός δεν έχει καταδικαστεί για τα εγκλήματα που τον συνοδεύουν και τα οποία ήταν πολλά μιας και κυριάρχησε για δεκαετίες σε μεγάλο μέρος του κόσμου.
Μπορούμε να μιλάμε και για τον Φράνκο, τον Μουσολίνι κλπ. αλλά ποιος δεν έχει καταδικάσει τα δικά τους πεπραγμένα; Υπάρχει έστω και ένας; Σε αντίθεση με τους... ρομανικούς σταλινικούς, καστρικούς, Μαοϊκούς κλπ., οι οποίοι προσπαθούν να πείσουν για το πόσο καλοί ήταν οι κομμουνιστές ηγέτες και πόσο αναγκαία ήταν η θανάτωση εκατομμυρίων ανθρώπων για την εγκαθίδρυση των καθεστώτων τους.

Θερινός αγροφύλαξ είπε...

Σε διαψεύδουν τ' απομνημονεύματα του Τσόρτσιλ, σύμφωνα με τον οποίο ο Τσάμπερλεν είπε επιστρέφοντας ότι αυτή η συμφωνία δεν θ' αντέξει τρεις μήνες, ενώ ο Γαλλος πρωθυπουργός -δεν θυμάμαι πώς τον έλεγαν- είχε χαρακτηρίσει «ηλίθιους» το πανηγυρίζον πλήθος. Τα περί αποκλεισμού του Στάλιν κλπ από το Μόναχο, αφ' ενός είναι γεγονός κι αφ' ετέρου τα συμπεράσματα ότι το σύμφωνο του Μονάχου άνοιξε τον δρόμο στους Ναζί δεν είναι δικά μου. Αυτά έλεγε η ''Ιστορία Εξωτερικής Πολιτικής'' στο τρισένδοξο Πανεπιστήμιο Αθηνών (παραδόξως να κι ένα μάθημα που είχα περάσει!). Στην πολιτική υπάρχουν πράγματα που γίνονται και δεν λέγονται, όπως έχει πει και ο παππούς Καραμανλής... Και οι μεγάλες δυνάμεις, όπως και να λέγονται, ανέκαθεν διαγκωνίζονταν για τις σφαίρες επιρροής χωρίς να λογαριάζουν το ''ποιόν" του ευκαιριακού συμμάχου. Όσο για τους Άγγλους, πράγματι δεν εισέβαλαν σε χώρες. Τα Δεκεμβριανά, ο Σκόμπι κλπ. προφανώς διαδραματίσθηκαν στην Αγγλία...

Πιγκουίνος είπε...

Το ότι η ονομαζόμενη πολιτική κατευνασμού του Τσάμπερλεν απέτυχε είναι προφανές. Με τη διαφορά ότι το λέμε τώρα, κατόπιν εορτής.
Επαναλαμβάνω πως την εποχή εκείνη οι Αγγλογάλλοι το μόνο που προσπαθούσαν, ήταν να αποφύγουν τον πόλεμο με ΚΑΘΕ κόστος. Η Συμφωνία του Μονάχου έγινε με την απειλή του Χίτλερ ότι την ΕΠΟΜΕΝΗ ημέρα θα εισέβαλε στην Τσεχοσλοβακία αν δεν του έδιναν τη Σουδητία. Πράγματι, πούλησαν την Τσεχοσλοβακία και του έδωσαν όσα ήθελε.
Όταν λοιπόν υπογράφηκε η Συμφωνία, οι Αγγλογάλλοι ηγέτες ήλπιζαν πώς δεν θα χρειαστεί να κάνουν άλλο βήμα πίσω και ευελπιστούσαν πως ίσως είχαν εξασφαλίσει την ειρήνη. Φυσικά, δεν μπορούσαν να είναι πραγματικά αισιόδοξοι γνωρίζοντας τι εστί Χίτλερ και για το λόγο αυτό ειπώθηκαν οι κουβέντες που τους αποδίδονται. Δεν είναι τυχαίο ότι και οι δύο όταν γύρισαν από το Μόναχο, έχοντας χαρίσει την Τσεχοσλοβακία στον Χίτλερ, θεωρήθηκαν... ήρωες και αποθεώθηκαν! Είναι ενδεικτικό του κλίματος της εποχής.
Μπορούν λοιπόν να κατηγορηθούν για τη δειλή στάση τους με βάση τα όσα συνέβησαν στην πορεία αλλά δεν είναι δυνατόν να εξισώνονται οι δικές τους κινήσεις με αυτές του Στάλιν. Άλλωστε, ο τελευταίος υπέγραψε σύμφωνο διαχωρισμού της Ευρώπης με τον Χίτλερ και ως το 1940 ήταν στην ουσία σύμμαχός του.
Όσο για τα περί εισβολών, στο Κατίν που έγραψα (υπάρχει επίσης η Φιλανδία, η Λετονία, η Λιθουανία, η Εσθονία, και η προσάρτηση εδαφών από τη Ρουμανία – σαν πολλές δεν έγιναν;) έχεις να αντιπαραθέσεις, πέρα από την ειρωνειούλα, τα -μετά Β' ΠΠ- Δεκεμβριανά; Really? Απογοητευτικό...

Θερινός αγροφύλαξ είπε...

Και γιατί ο ηγέτης της Τσεχοσλοβακίας αποδέχτηκε την κατάσταση και δεν φώναξε τον Στάλιν, με τον οποίο πριν το Μόναχο είχε συνάψει συμφωνία για τυχόν επίθεσή;
Τα μετά Β'ΠΠ δεν μετράνε; Καταδικάζεται, σαν να λές, ο σταλινισμός μέχρι το 1940; Πράγματι, οι Αγγλοι δεν είχαν εισβάλει σε τόσες με την έναρξη, κατά τη διάρκεια και μετά τον Β'ΠΠ. Αυτοί οι καλοί πολιτικοί είχαν ήδη υπό την κυριαρχία τους τη μισή Ευρώπη.

Πιγκουίνος είπε...

Τα πριν και τα μετά του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου μετρούν. Απλώς, ως τώρα μιλούσαμε αποκλειστικά και μόνο για τη συγκεκριμένη περίοδο.
Εντάξει, τη μισή Ευρώπη δεν την είχαν δική τους αυτοί που λες αλλά έτσι κι αλλιώς κάθε εισβολή μίας χώρας σε άλλη προφανώς και είναι καταδικαστέα.